به نقل از «عصر ایران»

از گورستان هخامنشی‌ ها و اشکانی‌ ها چه بیرون آمد؟ + عکس

تاریخ انتشار: ۱۲ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۳۹۴۵۶

آخرین کاوش باستان‌شناسان در گورستان «مرسین چال» در سمنان به کشف آثاری منتج شد که قدمت این گورستان را به دوره هخامنشی و اشکانی رساند.   به گزارش ایسنا، گورستان «مرسین چال» در حوضه آبگیر سد فینسک در شهرستان مهدیشهر استان سمنان واقع شده است، که کاوش‌های باستان‌شناسی در آن بیشتر نجات‌بخشی دارد. این گورستان نخستین بار در فاصله سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۰ بررسی شد و نخستین کاوش در سال ۱۳۹۳ به سرپرستی «مهرداد ملک‌زاده» انجام شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گورستان مرسین چال تا کنون در چهار فصل، کاوش باستان‌شناسی شده است.   فصل دوم آن را نیز ملک‌زاده در سال ۱۳۹۹ انجام داد و سومین فصل کاوش در سال ۱۴۰۰ و در دو فاز به سرپرستی «محمدرضا نعمتی» و «عطا حسن‌پور» انجام شد. نعمتی چهارمین فصل کاوش را هم در سال ۱۴۰۱ انجام داد، که اکنون نتیجه آن کاوش و یافته‌های آن برای نخستین‌بار در موزه ملی ایران به نمایش گذاشته شده است.   در کاوش‌های قبلی مرسین چال، گوری متعلق به یک بانو در کنار اشیاء فاخری نظیر النگو، دستنبد، پابند، انواع سفالینه‌ها در اشکال مختلف و یک انگشتر مفرغی با نقش شیر بالدار یافته شد، که باستان‌شناسان آن را در نوع خود «بی‌نظیر» توصیف کردند.   همچنین یک ریتون (تکوک) از جنس سفال با نقش بزکوهی با شاخ‌های کنگره‌دار متعلق به دوره اشکانی و مربوط به ۲۲۰۰ سال پیش کشف شد.   در فصل سوم، ۶۸ گور از نوع گورهای چاله‌ای شناسایی شد، که تدفین در این گورها به صورت طاق‌باز با جهت شرقی ـ غربی بود. از جمله مهم‌ترین یافته‌های کمیاب در این کاوش، یک سنگ گور منقوش بود.   روی این سنگ گور، نقش یک اسب و سوارکار ایستاده در مقابل درختی ترسیم شده و به شیوه «کوبشی» یا «کنده» با عمق کم، روی سنگ صاف از جنس سنگ آهک نقش شده است.   باستان‌شناسان گفته‌اند تا کنون نمونه این سنگ گور منقوش از دوره اشکانی در ایران گزارش نشده بود. ‌   از گورستان هخامنشی‌ها و اشکانی‌ها چه بیرون آمد؟ + عکس   اما یافته‌های باستان‌شناسان در فصل چهارم که به تازگی و برای نخستین بار گزیده‌ای از آنها در موزه ملی ایران رونمایی شده، چه بوده است؟  باستان‌شناسان، کاوش‌ها را در ادامه فصل‌های قبلی و با هدف شناسایی و مطالعه شیوه‌های تدفین و مطالعات انسان‌شناسی و نجات مواد فرهنگی و تاریخی انجام دادند.   در این فصل دو ترانشه ایجاد و ۳۶ گور کاوش شد، که ۶ گور، فاقد گورنهاده بودند و باقی گورها اغلب دارای یک یا چند شیء از جنس سفال، نقره، مفرغ، شیشه، سنگ و قیر بودند.   اشیاء سفالی بیشتر شامل انواع کاسه‌های پایه‌دار، کف تخت، کف محدب، پیاله‌ها، ظروف دسته راستی با آبریز کوچک، کوزه‌های کوچک و سردوک‌ها هستند. خمیره و پوشش بیشتر آنها نارنجی و تعدا کمی هم قرمز آجری و یا از نوع آشپزخانه‌ای هستند.   برخی از کاسه‌ها و یا پیاله‌ها در داﺧل یا بیرون و هر دو قسمت داغ‌دار هستند. اشیاء فلزی از جنس آهن، مفرغ و نقره و شامل انواع خدنگ، خنجر، کارد، پیکرک، مهره، دستبند، النگو، پابند، گوشواره، حلقه، انگشتر، مهر، گل سینه و زنگوله هستند. اشیاء شیشه‌ای هم بهﻃور کل انواع مهره‌ها را دربرمی‌گیرند.   گورهای کاوش‌شده بین١٩٠ تا ٢١٥ سانتیمتر ﻃول دارند. عرض گورها بین ٤٠ تا٦٠ سانتیمتر و دارای عمقی بین٣٠ تا ٦٥ سانتیمتر هستند. کف گورها در عمق‌های مختلفی قرار دارد.   از گورستان هخامنشی‌ها و اشکانی‌ها چه بیرون آمد؟ + عکس   باتوجه به گورهای کاوش‌شده به نظر می‌رسد بیشتر سنگ‌های موجود در باﻻ و پایین اسکلت‌ها در زمان تدﻓین، در زیر خاک بوده و روی گورها به صورت پشته خاک بوده است، که محدوده گور را مشخص کرده است. هیچ‌یک از گورها با هم تلاقی نداشته و هیچ‌یک از تدفین‌های جدید تدفین قدیم‌تر را تخریب نکرده است. محدوده برخی از گورها با هم تداﺧل داشته است، ولی اسکلت‌های هیچ یک از گورها تخریب نشده است.   اسکلت‌های موجود در گورها اغلب به دلیل نوع خاک منطقه و همچنین فعالیت‌های کشاورزی در وضعیت مناسبی نبودند و بیشتر پوسیده و یا خرد شده‌اند. شیوه تدفین در گورها به صورت طاقباز بوده که تنها در نحوه قرار گرفتن سر، دست‌ها و پاها با هم متفاوت هستند. سر اسکلت‌ها بیشتر به سمت باﻻ بوده، ولی برخی از آنها بعد از تجزیه گوشت بدن بر اثر فشار وارده، صورت به راست، یعنی جنوب شرقی و یا به چپ در جهت شمال شرقی قرار گرفته است.   نتیجه کاوش‌های باستان‌شناسان در گورستان مرسین نشان می‌دهد که بیشتر گورهای بزرگساﻻن از نظر ابعاد تقریبا به یک اندازه و شکل و تقریبا در یک جهت جغرافیایی هستند و به نظر می‌رسد که اﻓراد خاصی، آنها را آماده می‌کردند. ﻓرد تدفین‌شده چنانچه بزرگتر از گور کنده شده بود، از قسمت پاها جمع می‌شد. برخی از تدفین‌ها هم کوچکتر از گور بودند. گورهای متعلق به کودکان در اندازه کوچکتر کنده شده است.   از گورستان هخامنشی‌ها و اشکانی‌ها چه بیرون آمد؟ + عکس   تدفین در گورها، به شیوه طاقباز انجام می‌گرفت، ولی از نظر نحوه قرارگیری، دست روی لگن یا ران، یا سینه و پاها که موازی هم بوده و یا اینکه پای راست روی پای چپ و یا برعکس قرار گرفته، تفاوت‌هایی داشته است.   باتوجه به مطالعات اولیه باستان‌شناسان روی بقایای استخوانی بر جامانده، جامعه مورد مطالعه در گورستان مرسین چال، شامل ٢٣ زن است، که از نظر سنی شامل ١٤ جوان و ۶ میانسال بوده، که سن٣ اسکلت هم نامشخص بود. ١١ گوری که متعلق به مردان بودند از نظر سنی شامل ٧ جوان، ٣ میانسال بوده و سن یک اسکلت نامشخص بوده است.   از نظر تاریخ‌گذاری گورها، با توجه به یافته‌های به دست آمده از گورها و همچنین نمونه‌های تاریخ‌گذاری شده در فصول قبل کاوش می‌توان گفت که این گورستان متعلق به دوره هخامنشی و اشکانی است.   گزیده‌ای از یافته‌های فصل چهارم کاوش در مرسین چال که اکنون در موزه ملی به نمایش گذاشته شده است

  کاوش‌ها در این گورستان به گفته باستان‌شناسان درحالی ضروری است که ادامه داشته باشد، مسئولان استان سمنان از جدیت در اجرای پروژه سد فینسک، بدون هیچ‌گونه تغییری سخن گفته‌اند. گورستان مرسین چال در حوضه آبریز این سد قرار گرفته و کاوش‌ها در آن نیز بیشتر به انگیزه نجات‌بخشی مواد فرهنگی این منطقه انجام می‌شود. ساخت این سد به رغم تمام هشدارهایی که درباره تخریب و آسیب آن به زیست جنگل‌های هیرکانی مازندران، داده شده است، اما از سال ۱۳۸۹ آغاز شده و با هدف تأمین آب استان سمنان درحال پیگیری است.   از گورستان هخامنشی‌ها و اشکانی‌ها چه بیرون آمد؟ + عکس   منبع: گزارش فصل چهارم کاوش نجات‌بخشی گورستان مرسین چال (محمدرضا نعمتی، محمدﻓﻼح کیاپی و الهام ﻓرنام) ـ کتاب گزارش‌های بیست‌ویکمین گردهمایی سالانه باستان.شناسی ایران. کانال عصر ایران در تلگرام

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: آثار باستانی هخامنشی اشکانی گورستان گورستان مرسین چال باستان شناسان اسکلت ها کاوش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۳۹۴۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راز «نفرین توت عنخ آمون» که بیش از ۲۰ نفر را کشت سرانجام فاش شد

هنگامی که گروهی از محققان در سال ۱۹۲۲ مقبره «شاه توت‌» را باز کردند، مجموعه‌ای از اتفاقات منجر شد تا ۲۰ نفر از آنها هر کدام به شیوه‌ای عجیب کشته شوند. اتفاقی که به «نفرین توت عنخ‌آمون» معروف شد. حالا یک دانشمند ادعا می‌کند که علت این راز عجیب را کشف کرده است.

به گزارش ایسنا، به نقل از روزیاتو، متون مصر باستان تهدید کرده‌اند که هرکسی که بقایای یک عضو مومیایی‌شده خانواده سلطنتی را بر هم بزند، بر اثر بیماری که هیچ‌ پزشکی توان تشخیص آن را ندارد کشته خواهد شد. با این حال راس فلوز معتقد است که یک دلیل بیولوژیکی پشت این مرگ‌های مرموز وجود داشته است.

هاوارد کارتر اولین دانشمندی که وارد مقبره توت عنخ‌آمون شد

این مطالعه مشخص کرد که علت مسمومیت با تشعشعات، ناشی از عناصر طبیعی حاوی اورانیوم و زباله‌های سمی است که عمداً داخل آرامگاه مهر و موم شده قرار داده شده بود.

سطح تشعشعات داخل مقبره توت عنخ آمون به قدری بالاست که هر فردی که با آن تماس پیدا کند به احتمال زیاد به دوز کشنده بیماری تشعشع و سرطان مبتلا می‌شود.

فلووز در مطالعه خود نوشت: «جمعیت مصر چه در دوران باستان و چه معاصر با بروز غیرمعمول سرطان‌های مربوط به فرآیند خونسازی، استخوان/خون/لنف روبه‌رو بوده‌اند که علت اصلی شناخته‌شده آن قرار گرفتن در معرض اشعه است».

قرار گرفتن در معرض این مواد می‌تواند منجر به سرطان‌های خاصی شود، مانند سرطانی که جان هاوارد کارتر باستان‌شناس را گرفت. او اولین فردی بود که بیش از ۱۰۰ سال پیش پا به درون مقبره شاه توت گذاشت و تابوت‌ حفاظت‌شده فرعون را پیش روی خود دید. 

هاوارد کارتر (راست) در حال قدم زدن با لرد کارناروون (چپ) بیرون مقبره توت عنخ‌آمون در سال ۱۹۲۲ لرد کارناروون تا سال‌ها اولین قربانی «نفرین فرعون» تلقی می‌شد

کارتر در سال ۱۹۳۹ پس از مبارزه‌ای طولانی با لنفوم هوچکین که گمان می‌رفت ناشی از مسمومیت با تشعشعات باشد، درگذشت.

لرد کارناروون، سرمایه‌گذار بریتانیایی این پروژه و یکی دیگر از مردانی که به آرامگاه پر از گنجینه قدم گذاشت، پنج ماه بعد از این کشف بر اثر مسمویت خونی ناشی از گزش شدید پشه درگذشت. او اولین قربانی نفرین فرعون بود.

ناهار در مقبره؛ تمام باستان‌شناسان حاضر در این عکس در دهه ۵۰ زندگی‌شان درگذشتند

سایر افراد درگیر در این حفاری بر اثر خفگی، سکته مغیز، دیابت، نارسایی قلبی، ذات‌الریه، مسمومیت، مالاریا و قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس جان باختند. همه آنها در دهه ۵۰ سالگی خود از دنیا رفتند.

آرتور ویگال، مصرشناس بریتانیایی، که در مراسم بازگشایی مقبره توت عنخ‌آمون شرکت کرده بود به بال و پر دادن به افسانه نفرین متهم شد. او به همکارانش گفته بود که کارناروون پس از ورود به مقبره «در عرض شش هفته» خواهد مرد. خود ویگال هم در ۵۴ سالگی بر اثر سرطان درگذشت.

در حالی که می‌توان این مرگ‌ها را عجیب دانست، نظریه نفرین نیز احتمالاً با اتفاقات عجیبی که هنگام باز شدن مقبره اتفاق افتاد تقویت شده است.

طبق گزارش نشنال جئوگرافیک، در حول و حوش زمانی که حفاری‌ها مقبره را باز کردند، قاهره دچار قطعی برق عجیب و طوفان شن شد.

در یک نقطه دیگر در طول حفاری، سگ مورد علاقه کارناروون ظاهراً زوزه‌ای هولناک کشید و ناگهان افتاد و مُرد.

با این حال، این رادیواکتیویته تنها به مقبره شاه جوان ختم نشده است. مطالعات مدرن سطوح بسیار بالایی از تشعشعات را در مقبره‌های مصر باستان، در حد ۱۰ برابر استانداردهای ایمنی پذیرفته شده، تأیید می‌کند.

این مطالعه که در Journal of Scientific Exploration منتشر شد، توضیح داد که سطوح بالای تشعشعات در ویرانه‌های مقبره پادشاهی قدیم، در دو مکان در جیزه و در چندین مقبره زیرزمینی در سقارا نیز ثبت شده است. همین نتیجه در سرتاسر مقبره اوزیریس در جیزه نیز یافت شد.

گلدان‌های حاوی مواد ناشناس که زیر هرم پله‌ای کشف شدند

مطالعات دیگر مستقیماً گاز رادون را در مکان‌های مختلف مقبره‌های سقارا اندازه‌گیری کرده‌اند.

هزاران گلدان حفاری شده در زیر هرم پله‌ای در دهه ۱۹۶۰ حاوی بیش از ۲۰۰ تن مواد ناشناس بود که هنوز شناسایی نشده‌اند  و این نشان می‌دهد که سموم با بقایای مومیایی دفن شده‌اند.

انتهای پیام